Cenab-ı Allah, kâinatı merhamet esası üzerine kurmuştur. Kainatın statiği rahmet üzerine atıldığı gibi varlığın devamı da rahmetle meydana gelmiştir.
Rahmet, Allah’a (c.c.) mahsus bir sıfattır. Rahmetli olmak Cenab-ı Allah’ın ilahi ahlakıdır. Konuyla alakalı olarak “Rahman Kur’ân’ı öğretti, insanı yarattı, ona konuşmayı öğretti.” (Rahman sûresi, 55/1-4) ayetlerinin izahı yapılıyor.
Cenab-ı Allah Kur’ân-ı Kerim’de rahmetin kendisine has bir sıfat olduğunu “De ki: ‘Göklerde ve yerde olanlar kimindir?’ ‘Allah’ındır’ de. O, rahmet etmeyi Kendisine ilke edinmiştir. O, geleceğinde hiçbir şüphe olmayan kıyamet günü sizi bir araya toplayacaktır.” (En’âm sûresi, 6/12) ayetiyle bizlere anlatmaktadır. “Benim rahmetim gazabıma galebe çalar.” hadis-i kutsîsinin izahı yapılıyor. “Allah (c.c.) rahmetini yüz parçaya ayırdı. Bunun bir parçasını yeryüzüne indirdi. Doksan dokuzu nezdi uluhiyetinde ” hadis-i şerifinin izahı yapılıyor.
İnsan sadece simasıyla değil bütün varlığıyla bir harikadır. Bununla beraber insan siması rahmaniyetin en büyük aynasıdır. Konuyla alakalı olarak “Cenab-ı Allah Hz. Adem’i Rahman’ın suretinde yarattı.” hadis-i şerifinin izahı yapılıyor.
Cenab-ı Allah’ın kâinattaki merhameti çok umumidir. Bütün insanlık bu merhametten istifade etmektedir. Ama öte tarafta müminler bu rahmetten çokça istifade edeceklerdir. Konuyla alakalı olarak “ Hak Teâlâ da şöyle buyurdu: “Ben dilediğim kimseyi cezalandırırım. Rahmetim ise her şeyi kaplar. Rahmetimi (âhirette) Allah’a karşı gelmekten korunan, zekât veren ve özellikle Bizim âyetlerimize iman edenlere nasip edeceğim. Onlar ki yanlarındaki Tevrat ve İncil’de vasıfları yazılı o ümmî Peygambere tâbi olurlar ” (A’râf sûresi, 7/156-157) ayetlerinin izahı yapılıyor.
Allah’ın (c.c.) rahmet kaynaklı yarattığı kâinat, rahmet kaynaklı kurduğu nizam ve intizam, âlemlere rahmet olarak gönderilen Efendimiz (s.a.s.) tarafından dizayn edilecektir. “İçi şefkatle dolup taşanlara, Allah (c.c.) da merhamet eder.” hadis-i şerifinin izahı Hz. Ömer saçı-başı beyaz, göğsünde istavroz taşıyan papazı görünce hıçkıra hıçkıra ağlar; sebebini sorduklarında şöyle der: Esirler getirilmiştir. Bir kadın sağa sola koşturup duruyor. Bu durum Allah Resûlü’nün dikkatini çeker. Ashabına der ki: Allah Resûlü (s.a.s.) kadınlara ve çocuklara karşı bir başka merhametliydi. Savaşlarda onlara asla ilişilmemesi talimatlarını verirdi. Konuyla irtibatlı olarak “Resûlüm, Biz seni bütün insanlar için sırf bir rahmet vesilesi olman için gönderdik!” (Enbiyâ sûresi, 21/156-157) ayetinin izahı yapılıyor. Hayber kalesi kuşatılmıştır. Müslümanlar için daima problem olan bu yer muhasara altında iken Allah Resûlü (s.a.s.): “Acaba şu ağaçları mancınıklarda silah olarak kullanma amacıyla kesmemiz uygun olur mu?” diyerek bu problemin çözümüne merhametle yaklaşıyordu.
Allah Resûlü (s.a.s.) bir gün sabaha kadar ümmeti için inler. Bunun üzerine “Ya Rabbî! Doğrusu onlar (putlar) insanların birçoğunu saptırdılar. Artık bundan sonra kim bana tâbi olursa, o bendendir. Kim de bana karşı gelirse o da Sen’in merhametine kalmıştır, şüphesiz Sen gafursun, rahîmsin!” (İbrâhim sûresi, 14/36) ayeti nazil olur. Bunun üzerine
Peygamber Efendimiz mehîb bir insandı. Onu yakından tanıyanlar yanında söz söyleyemezlerdi. Heybet insanı olmasının yanında sefer dönüşlerinde çocuklar etrafını sarar, bazen devesinin terkisine bindirir, bazen omuzlarına alır onlarla şakalaşırdı. Çünkü O şefkat Peygamberi idi.
İslam’ın sunduğu mesajları, İslam’ın engin rahmetini bilmemiz lazımdır. Bizim medeniyetimiz cami, ev, vakıf vb. yerlerde estetiğe dikkat ettiği gibi hayvanların barınmalarını dahi temin amaçlı bir yöntem geliştirmiştir. Peygamber Efendimizden, hayvanlara merhametin önemine dair bazı misaller: Susayan köpeğe su veren kimsenin bu davranışından ötürü mağfiret olunması Bir kadının bir kediyi eve hapsetmesi ve yiyecek vermediği gibi dışarı çıkmasına da izin vermemesi neticesi kedinin ölmesi; bu sebeple azabı hak etmiş olması Ahirette hesap günü bir kul getirilir. Yapmış olduğu kötü fiiller kendisine teker teker sayılır ve ikrar ettirilir. Her şeyden ümidini kestiği bir anda dünyada çok tekrarladığı bir şey imdadına yetişecektir Bir sefer dönüşü sahabelerden bazıları bir kuş yuvası görür. Kuşun yavrularını alırlar. Bu arada yavruların anneleri tepede telaşla dönmeye başlar. Duruma muttali olan Efendimiz (s.a.s.) ashabını şöyle uyaracaktır: Eski dönemde yaşamış nebilerden birisini bir karınca ısırıverir. Nebi, bu sebeple karınca yuvasının yakılmasını emreder. Bu hadisenin ardından Cenab-ı Allah uyarıcı mahiyette bir vahiy yollar Allah Resûlü (s.a.s.) bir bağa girer. Orada çalışmaktan ötürü bir deri bir kemik kalmış bir deve vardır. Hayvan, Peygamber Efendimizi görünce gözlerinden yaşlar akmaya başlar. Efendimiz deve sahiplerine şunları söyler Efendimiz (s.a.s.) bir gün hayvanı yatırdıktan sonra bıçağını bileyen bir şahıs görür ve şu şekilde ikaz eder

Ankara Kocatepe Camii Vaazı - İman Hakikati (1990/03/11)

Bakırköy Yenimahalle Camii Vaazı - Yeniden Hakk'a Dönüş (1989/10/15)

Erzurum Ulu Camii Vaazı - Garipler Kervanı (1990/06/03)

İstanbul Çamlıca Camii Vaazı - Kalbin Miracı (1986/04/06)

İstanbul Fatih Vaazları - 1 - Sevgi Sultanı (1989/04/11)

İstanbul Fatih Vaazları - 2 - Peygamber Yolu (1989/04/18)

İstanbul Fatih Vaazları - 3 - Peygamberimizin Yüce Ahlakı (1991/04/14)

İstanbul Fatih Vaazları - 4 - Vefa İklimi (Kadir Gecesi) (1989/05/02)

İstanbul Pendik Vaazları - 1 - Kendimizi Sorgulama (1989/04/09)

İstanbul Pendik Vaazları - 2 - İrade İnsanı (1989/04/16)

İstanbul Pendik Vaazları - 3 - Ruh İnsanı (1989/04/23)

İstanbul Pendik Vaazları - 4 - İmanın Diriltici İklimi (1989/04/30)

İstanbul Pendik Vaazları - 5 - Kutsilerin Ufku (1991/03/31)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 1 - Marifet İnsanı (1989/11/19)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 2 - Murakabe ve Muhasebe (1990/02/18)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 3 - Fütüvvet Ruhu (1990/03/18)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 4 - Nefse Karşı Büyük Kavga (1990/04/15)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 5 - Sabrın Gücü (1990/05/20)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 6 - Şükür Ufku (1990/06/17)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 7 - Ümitle Şahlanış (1990/07/15)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 8 - Mukaddes Göç - Hicret (1990/08/19)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 9 - Keşkeler Kuşağı (1991/01/20)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 10 - Kardeşliğin Dinamikleri (1991/02/17)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 11 - Başkaları için Yaşamak (1991/03/17)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 12 - Gözyaşları (1991/04/21)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 13 - İmanda Yakîn Ufku (1991/05/19)

İstanbul Süleymaniye Vaazları - 14 - Ebediyet Arayışı (1991/06/16)

İstanbul Sultanahmet Camii Vaazı - Allah Sevgisi (1989/12/17)

İzmir Hisar Vaazları - 1 - Kutsilerin Takvası (1989/11/26)

İzmir Hisar Vaazları - 2 - Ruhun Dinamikleri (1990/04/22)

İzmir Hisar Vaazları - 3 - İrade Kahramanları (1990/05/27)

İzmir Hisar Vaazları - 4 - Mukaddes Hüzün (1990/06/24)

İzmir Hisar Vaazları - 5 - Ümit ve Korku (1990/07/22)

İzmir Hisar Vaazları - 6 - Kardeşlik Destanı (1990/08/26)

İzmir Hisar Vaazları - 7 - Hey Gidi Günler (1991/03/24)

İzmir Hisar Vaazları - 8 - Vicdan Kültürü (1991/04/28)

İzmir Hisar Vaazları - 9 - İslam'da Anne ve Baba Hakkı (1991/05/26)

İzmir Şadırvan Vaazları - 1 - İrade Hassasiyeti (1989/12/24)

İzmir Şadırvan Vaazları - 2 - Vuslat Arzusu (1990/01/28)

İzmir Şadırvan Vaazları - 3 - Güven Toplumu (1990/02/25)

İzmir Şadırvan Vaazları - 4 - İman ve Aksiyon (1990/03/25)

İzmir Şadırvan Vaazları - 5 - Allah'ın Engin Rahmeti (1991/01/27)

İzmir Şadırvan Vaazları - 6 - Birlik ve Beraberliğin Dinamikleri (1991/02/24)